Ads 468x60px

Blog Listem

5 Şub 2012

EVDE BAYKUŞ BESLEMEK

Evinizde hiç baykuş beslediniz mi? Ya da hiç baykuş gördünüz mü? 

Benim gibi şehir çocuğun baykuşla tanışması şu şekilde oldu.  Askerdeyken gece nöbetimi tutar iken üstümdeki çam ağaçlarının arasından gelen ürkütücü bir ses duydum ve şu korku filmleri olmasa bu sesin neye ait olduğunu bilemeyecektim. Sonraki nöbetlerimde bir ağaçtan diğer ağaca uçarken çok geniş kanatlarını görmemle birlikte ilk kez bir baykuşu canlı canlı görmüş oldum.
Kırşehir'de, arkadaşım Emre Baldan ile eve doğru yürürken yolun kenarında elektrik telinin üzerinde duran ve siluet şeklinde beliren bir kuşun baykuş olup olmadığını tartışmamızla başlayan ve sonra onun yolda yürürken yolda bulduğu baykuş yavrusunun sevimliliğinin anlatmasıyla devam eden "Baykuş Besleme Sorunsalı" kafamı kurcalar oldu.  Emre Baldan öncelikle evde baykuş beslenebilir diyordu ve ben ise şüpheli yaklaşıyordum ve sonrasında evde baykuş beslemenin kolay olmadığına karar verdik. Neden mi? Bi bakalım buna.

Hakkaten üzerine bir çok efsane, dedikodu, söylenti, batıl inanç ve çizgi film ve/veya fantastik ögesi olarak medyada göz önüne getirilen bu ilginç kuşun evcilleşmesi mümkün müydü? Öncelikle şunu sormalıyım, neden bu hayvanın evcilleşmesini isteriz? Çünkü; gizemlidir. Gizemli olan bu kuşla bir çokları yakın temasta olmak ister. Bu yakın temasının sağlanmasının bir yolu evcilleştirmek ve diğer bir yolu (eğer mümkünse) avlamaktır, ancak avlamak tabii hiç güzel bir yöntem değildir, hele zarar verilecekse. Peki bir baykuş köpek gibi evcilleştirilebilir mi?

Neden Baykuş?

  • Baykuş gizemlidir. 
  • Gündüzleri nadiren görülür ve gece avlandıkları için sıklıkla görülür. 
  • İlginç ve ürkütücü bir sesleri vardır. 
  • Gözleri kocamandır. 
  • Ezoterizmde, batıl inaçlarda ve güzel sanatlarda önemli bir anlamı vardır ve  bir çok yerlerde "Bilgelik", "Derin Düşünce", "Akıl" gibi kavramları sembolize eder. Hatta Yunan mitolojisinde Barış,akıl, strateji tanrıçası Athena'nın sembolüdür baykuş. 

Bu durum çizgi filmlerde bilim adamı ve/veya büyücülerin evcil hayvanı olarak yansımıştır ama sadece geceleri belli belirsiz gözükmeleri ve eve yakın yerlerde, harabelerde, kuytu yerlerde yuva yapıp geceleri uzun uzun ötmelerinden dolayı arap mitolojisinde ve ortadoğu halklarının arasında uğursuz kuş olarak anılmaktadır. Bu iki yönüyle değerlendirilirse oldukça ilgi çekicidir. 


Diğer ilgi çekici bilgi ise Afrika'da Kenya bölgesinde yaşayan insanlara göre baykuş görenlerin yakın zamanda öleceği ile ilgili batıl inançlarıdır.


Baykuş Nedir?

Gece yırtıcı kuşlarıdır. Başları büyük ve tüylüdür. Kuyrukları kısa olmakla beraber, kanatları enli ve uzundur. Bazı baykuşlarda kanat açıklığı, bir adam boyuna ulaşır. Baykuşlar susturucu özelliği sağlayan bütün vücudu saran yumuşak ve ince tüylerle kaplı olmasından dolayı tam bir sessizlik içinde avlanır. Uçuş esnasında kanatlarının “pırpır” sesi duyulmaz. İri gözleri, başlarının yanında değil önündedir. 
Aşırı büyüklükteki gözleri, göz oyuğunda hareket edemez. Araba farı gibi yuvalarında sabittir ama boyunları 270 derece oynatabilirler. Çok keskin gözleri vardır ve bu özelliği ile avlarını gece çok rahatça avlayabilirler. Zayıf ışıkta avlanabilirler. 


Mavi rengini görebilen tek kuş türüdür.

İşitme duyuları görme duyuları kadar gelişmiştir, zifiri karanlıkta işitme duyularıyla avlarının yerini tespit ederek yakalarlar. Kulakları, en küçük hışırtıyı işitebilecek duyarlıktadır. 


Baykuş Neden Evde Beslenemez?

  • Bir kere yapısı gereği yırtıcıdır. Etçildir. 
  • Doğa hayvanlarını satın almak, avlamak ve satmak bildiğim kadarıyla kanunen yasaktır. 
  • Canlı hayvanlarla beslenir. Fare, köstebek ve yılan benzeri avlarla beslenir.
  • Evde beslerken canlı hayvan yerine çiğ etlerle beslenebilir, böylelikle daha uysal olması sağlanabilir; ancak sonra vücuduna uygun olmamasından dolayı hastalanacaktır.
  • Evde beslerken siz uyurken size saldırabilir ve kuvvetli pençeleri vardır. Aman dikkat!
  • Evde beslenmesi için uygun değildir, ışık ve sese hassas olmasından dolayı ev ortamı doğal ortamını sağlamayacaktır.
  • Baykuş beslediniz ama kuşun yapısı gereği evin her tarafını kirletecektir.
  • Baykuş doğal ortamında geceleri uzun uzun öter ve sizin evinizde olursa bu kaçınılmazdır ve yalnız kaldığını hissederse saldırganlaşabilir ama geceleri uykunuzdan fedakarlık yapıp onla bir-iki saat ayırıp sizde onun gibi öterseniz sakinleşebilir, bu yüzden bakılacaksa bile çok büyük fedakarlıklar gerekeceğini unutmayın.
  • Baykuşun ömrü 60-70 yıldır. Yavru iken alıp bir şekilde evcilleştirip sağlığını çok iyi sağlasanız bile bakmak bir ömür alacaktır. Eğer sizden başkasına alışamazsa ve size bir şey olursa yada evden uzaklaştırırsanız (yabancı olduğu doğal ortama) nasıl avlancağını bilemediği için beslenemeyecek ve beslenemediği için ölecektir. Bu hayvan için özgürlük değil cinayettir. Bu nedenle hiç beslememek daha iyidir.
  • Kafeste beslenmez yoksa daha yırtıcı olurlar.
  • Tekrarlıyorum baykuş beslemek gerek maddi gerek manevi gerek sağlık gerek güvenlik gerekse kanunen olsun her yönden incelendiğinde sizin için sakıncalıdır, zararlıdır ve kanun ihlalidir (tabii yeteri kadar denetim yapılmıyor o ayrı).

Eğer yolda yuvasından düşen ve uçamayan yavru/yetişkin bir baykuş görürseniz en yakın "İl Çevre ve Orman Müdürlüğü"ne teslim ediniz.

Popüler Kültürde Baykuş
Gerek yazılı gerekse görsel ve sosyal medyalar baykuşu evcilleştirerek gösteriyorlar; özellikle çocuklar tarafından beslenilebilir algısına neden oluyorlar. Özellikle Harry Potter gibi filmlerin ve karakterlerin hayranı olanlar en çok bunlardan etkileniyor. Aklıma gelen ve internette gözüme çarpan Türk-Avrupa-Amerika medyasında yer alan baykuş algısından kesitleri sunuyorum.

Çizgi Filmler: 
Winnie the Pooh
Bambi

  • Winnie the Pooh
  • Bambi (öğretmen olarak)
  • Uyuyan Güzel (Disney'den)
Fimler: 
Kitap:
Kuğu Gölü Kitabından Bir Sahne

Amerikan popüler kültürde baykuşlarla ilgili bir çok örnekler var. Öğrenmek için tıklayınız
.

SONUÇ
Evde baykuş beslemek öncelikle yırtıcı hayvan olmasından dolayı hayvan haklarına karşı bir harekettir. Hayvanı evde beslemek ile doğanın beslenme zincirini kırmış ve dengesini bozmuş oluyorsunuz. Bu nedenle vahşi ve yırtıcı hayvanların beslenmesi, avlanması, satılması ve satın alınması kanunen yasaktır.
Bir şekilde devlet tarafından izin alsanız bile (Amerika Birleşik Devletlerinde bazı eyaletlerde özel izinler mevcut) bakımı çok zor olan bir hayvandır. Evde çok kolay hastalanabilen ve çok et tüketmesi gereken bir hayvandır. Bu nedenle hem bakımı olsun hem de masrafları olsun evde bakılması çok zordur. Bakımı çok yorucudur. Güvenliğiniz için tehlikelidir ve evcilleştirilmesi zordur. Saldırganlaşabilir ve saldırabilir. Geceleri sizi uyutmayabilir ve komşularınızı rahatsız edebilir. 


Baykuşların varlığı doğanın dengesidir. Baykuşlar olmasaydı fare populasyonu düşündüğünüzden fazla olurdu.

Harry Potter fimlerindeki gibi mektup taşıyan bir baykuşunuz olsa çok havalı olurdu ama hala baykuş beslemek ister misiniz? Hele evde baykuş beslerken ona zarar vereceğinizi bile bile. Bi düşünün.


Daha fazla bilgi için; 
İngiltere'de yaşayan baykuşlarının cinslerini ve yasalarını öğrenmek için. Tıklayınız
Diğer benzer bir site için tıklayınız

6 yorum:

Serdar dedi ki...

Makale için teşekkürler. Biraz karamsar da olsa, gerçek bu. Evde bakmak mümkün değil. Hem onun için hem de kendin için. Uğursuzluk ile ilgili bilgilerin hepsi mit bana kalırsa. Bu hayvanda insanı çeken muazzam bir bağ var :)

Sss dedi ki...

Baska ulkeler evlerinde kaplan,mirket,gelincik beslerken bu ulkede baykus beslemek yasak ne kadar da komik

minesenturk dedi ki...

Baykuşlar gerçekten çekici hayvanlar ki çok düşünmüşümdür evimde beslemeyi. Yazınız çok açıklayıcı, anlaşılan onlara uzaktan bakarak hayran olmaya devam etmeli. Zaten toplumumuzda kedi-köpek beslemesinde bile sıkıntı yaşarken insanların, baykuşların varyasyonuyla oynaması çok yanlış olurdu, doğru bir kanun.

Unknown dedi ki...

Ormana yakin bir eviniz varsa ona yaralı iken baktığınızdan size baglanmissa camın açık kalma durumdA beslenebilir mi?

Unknown dedi ki...

Allah im insanlara okuduğunu anlayabilme yetisi ihsan eyle yaRab.

Unknown dedi ki...

bahceli evde beslenebilir alisirsa hem kendi avlanir hem siz beslersiniz eve hapsetmek yanlis olur